شرکت جهانی فناوری موتورسیکلت بوش (Bosch) در سال ۲۰۲۵ با مجموعه‌ای از سامانه‌های کمکی هدایت شونده با رادار وارد بازار خواهد شد؛ سامانه‌هایی که قادرند موتورسیکلت را پشت یک خودرو متوقف کنند، فشار ترمز را برای جلوگیری از تصادف افزایش دهند، به سایر کاربران جاده هشدار دهند که بیش از حد نزدیک شده‌اند و حتی پس از توقف، دوباره حرکت را آغاز کنند.
این سامانه، نسل دوم از «سامانه‌های پیشرفته کمکی برای موتورسوار» یا ARAS است و نخستین‌بار در یک مدل V KTM Super Adventure عرضه خواهد شد که از جعبه دنده نیمه اتوماتیک AMT این شرکت بهره می‌برد.
جف لیِرش، رئیس بخش موتورسیکلت و وسایل نقلیه تفریحی شرکت بوش، در گفت‌وگو با MCN اظهار کرد:
«ما همیشه رابطه خوبی با KTM در زمینه فناوری‌های جدید و ایمنی داشته‌ایم. فکر می‌کنم هر دو شرکت به‌خوبی درک کرده‌اند که می‌خواهیم فناوری را در حوزه ایمنی پیش ببریم، اما به شکلی که لذت موتور سواری را از بین نبرد.»
این اظهارات طی بازدید اخیر از میدان آزمایشی «شیوبارا» در ژاپن بیان شد؛ جایی که این سامانه‌ها توسعه یافتند و MCN در میان نخستین رسانه‌های جهان بود که توانست این فناوری جدید را روی نمونه اولیه KTM تجربه کند.
وی ادامه داد:
«این رابطه تاریخی است که به‌خوبی جواب داده و ما تجربه موفقی در عرضه چندین فناوری به بازار داشته‌ایم؛ آن‌ها به‌عنوان یک شرکت، می‌توانند این کار را در مدت‌زمان منطقی انجام دهند.»
فناوری‌های جدید بوش
در مجموع، شش سامانه جدید روی این مدل KTM وجود خواهد داشت که نسخه فعلی «کروز کنترل تطبیقی بوش» (ACC) – که پیش‌تر در KTM 1290 Super Adventure S نصب شده بود را توسعه داده و قابلیت‌هایی مانند کمک‌رانندگی گروهی (GRA) برای دنبال‌کردن موتورسیکلت‌های جلویی در حالت رانندگی گروهی و همچنین سامانه‌های ایمنی بیشتر برای کاهش آمار جهانی تصادفات اضافه خواهد کرد.
سامانه GRA می‌تواند نزدیک‌ترین موتورسیکلت گروه را شناسایی کرده و سرعت شما را بر اساس نحوه رانندگی او تنظیم کند. این سامانه همچنین می‌تواند حرکت آن موتورسیکلت را دنبال کند؛ به این معنی که اگر از یک سمت لاین به سمت دیگر برود، متوجه خواهد شد.
در بخش دیگری، سامانه ACC با قابلیت توقف و حرکت (Stop & Go) ارتقا یافته است؛ قابلیتی که احتمالاً بحث برانگیزترین ویژگی این سامانه‌ها خواهد بود. زیرا این امکان را فراهم می‌کند که موتورسیکلت پشت یک خودرو به‌طور کامل متوقف شود و سپس با فشردن یک دکمه، مجددا همراه با ترافیک حرکت کند.
این عملکرد با جعبه دنده نیمه‌اتوماتیک AMT امکان‌پذیر شده است که بدون دخالت راننده، با توجه به رفتار وسیله نقلیه جلویی، دنده را تعویض کرده و موتورسیکلت را بدون خطر خاموش شدن متوقف می‌سازد.
سایر سامانه‌ها نیز بر ایمنی تمرکز دارند. از جمله ترمز اضطراری کمکی (Emergency Brake Assist) که در صورت خطر تصادف، فشار بیشتری روی ترمز جلو وارد می‌کند. این سامانه بدون فعال شدن اولیه توسط موتورسوار عمل نمی‌کند و در سرعت‌های بالای ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت نیز غیرفعال خواهد بود.
توماس ماورر، مدیر پروژه سامانه‌های کمکی پیشرفته برای موتور سواران توضیح می‌دهد:
«امواج الکترومغناطیسی در بازه فرکانسی مشخصی از رادار ساطع می‌شوند. این امواج در تمام جهات بازتاب می‌شوند و بخشی از آن‌ها بازمی‌گردند. رادار با دریافت این امواج بازگشتی، فاصله، سرعت نسبی و با استفاده از روش‌های خاص اندازه‌گیری، جهت آن را نیز مشخص می‌کند. با ترکیب این اطلاعات با الگوریتم‌های پیچیده، می‌توان مکان اجسام، مسیر حرکت آن‌ها و حتی تا حدودی نوع وسیله نقلیه را نیز تشخیص داد.»
این رادارها در بخش جلو و عقب موتورسیکلت نصب شده‌اند و به‌طور دائم با «واحد کنترل موتور» (ECU)، «واحد اندازه‌گیری اینرسی» (IMU) و سامانه کنترل پایداری در ارتباط هستند تا وضعیت کامل موتورسیکلت از جمله زاویه خواب و شیب آن را درک کنند.
ماورر ادامه می‌دهد: «تمام این سامانه‌ها نسبت به زاویه خواب موتورسیکلت حساس هستند. به‌عنوان مثال، زمانی که ACC ترمز را اعمال می‌کند، اگر زاویه خواب صفر درجه باشد، فشار ترمز بیشتری مجاز خواهد بود تا وقتی که موتورسیکلت متمایل شده باشد. ما باید اطمینان حاصل کنیم که هر تغییر در سرعت موتورسیکلت در هر شرایطی و برای هر موتور سوار، ایمن باقی بماند.»
وی تایید کرد که در صورت فعال شدن سامانه‌های کنترل کشش یا ترمز ضدقفل (ABS)، سامانه راداری برای جلوگیری از افزایش ریسک، به‌طور خودکار غیرفعال خواهد شد.
این حساسیت به زاویه خواب برای پرتو رادار نیز ضروری است. چراکه هنگام ورود به پیچ، پرتو رادار باید با زاویه مناسب خم شود تا دید درستی از مسیر داشته باشد. همچنین، برای اعمال ترمز بدون دخالت موتورسوار، سامانه‌ای فعال برای ایجاد فشار در مدار ترمز مورد نیاز است.
مسیر آینده این فناوری کجاست؟
با اینکه سامانه ارتقایافته ARAS نخستین‌بار روی نسل جدید KTM Super Adventure با گیربکس نیمه اتوماتیک عرضه می‌شود، هیچ مانعی برای افزودن این فناوری به دیگر مدل‌های این برند اتریشی وجود ندارد.
برای مثال، انتظار می‌رود پلتفرم KTM 1290 Super Duke GT در سال ۲۰۲۵ به مدل 1390 ارتقا یابد که گزینه مناسبی برای پذیرش این فناوری خواهد بود. در سوی دیگر، برندهایی چون یاماها و هوندا نیز پیش‌تر گزینه‌هایی بدون کلاچ روی موتورسیکلت‌های معمولی ارائه داده‌اند و محصولات هیبریدی کاوازاکی نیز فاقد دسته‌کلاچ هستند.
شرکت دوکاتی نیز رسما اعلام کرده که در حال کار روی سامانه‌ای مشابه است. با این حال، بوش امیدوار است که این فناوری تنها به بخش لوکس بازار محدود نماند.
جف لیِرش در این خصوص گفت: «ما دوست داریم این فناوری با قیمت ۱۰ دلار برای هر موتورسیکلت و برای تمام موتورسیکلت‌های جهان در دسترس باشد. در این صورت، می‌توانیم تأثیر قابل‌توجهی بر آمار تصادفات بگذاریم. البته واقع‌گرایانه نیست که انتظار داشته باشیم این فناوری همین حالا ۱۰ دلار قیمت داشته باشد، اما درباره ABS هم همین روند طی شد.»
وی افزود: «ما با ABS از مدل‌های گران‌قیمت شروع کردیم که واقعاً گران بودند. اما امروز قیمت آن به حد قابل‌قبولی رسیده و حتی در بازارهایی مانند هند، مشتریان خواهان ABS برای موتورسیکلت‌های زیر ۱۲۵ سی‌سی هستند. آن‌ها واقعاً این سامانه را می‌خواهند و حاضر به پرداخت هزینه آن هستند. به‌مرور، نگرش مردم تغییر می‌کند و انتظار دارم همین روند در مورد این فناوری هم اتفاق بیفتد. با افزایش حجم تولید، می‌توانیم حسگرهای خاص موتورسیکلت تولید کنیم که ارزان‌تر هستند؛ کاری که فعلا به‌دلیل کم‌بودن تیراژ، مقرون‌به‌صرفه نیست.»
آپشن‌های این سیستم
کروز کنترل تطبیقی + توقف و حرکت (Stop & Go):
این سامانه به حفظ فاصله ایمن با خودروی جلویی کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، اگر با سرعت ۱۱۲ کیلومتر در ساعت در بزرگراه در حال حرکت باشید و به کامیونی با سرعت ۹۰ کیلومتر نزدیک شوید، موتورسیکلت به‌تدریج کاهش سرعت می‌دهد تا با سرعت خودرو جلویی هماهنگ شود. اگر مسیر باز شود، می‌توان سرعت را به مقدار اولیه بازگرداند. در نسخه جدید، اگر نیاز باشد موتورسیکلت به‌طور کامل متوقف می‌شود و سپس با ترافیک، با تأیید موتورسوار، حرکت می‌کند. بوش می‌گوید این قابلیت فقط روی سامانه‌های بدون کلاچ کار می‌کند تا از خاموش شدن موتورسیکلت جلوگیری شود.
کمک‌رانندگی گروهی (Group Ride Assist)
مبتنی بر ACC طراحی شده و برای زمان‌هایی است که موتورسوار با گروهی از موتورسواران دیگر حرکت می‌کند. این سامانه به‌جای تمرکز روی خودروی جلویی، فاصله با نزدیک‌ترین موتورسیکلت گروه را اندازه‌گیری کرده و سرعت را مطابق با آن تنظیم می‌کند تا از ایجاد فاصله‌های زیاد در گروه جلوگیری شود.
کمک حفظ فاصله (Riding Distance Assist)
به‌طور مستقل از ACC کار می‌کند و مانع از نزدیک شدن بیش‌ازحد شما به خودرو جلویی می‌شود. در صورت لزوم، کاهش سرعت اعمال می‌شود و این عملکرد با شتاب‌گیری شدید توسط راننده لغو می‌گرد. دو حالت اسپرت و کامفورت نیز برای این سامانه تعریف شده‌اند.
هشدار فاصله عقب (Rear Distance Warning)
رادار پشتی فاصله خودرو یا موتور عقبی را بررسی کرده و در صورت نزدیک شدن بیش‌ازحد، از طریق نمایشگر به موتورسوار هشدار می‌دهد. تشخیص نقاط کور نیز در این بخش فعال است.
هشدار برخورد از عقب (Rear Collision Warning)
در صورت احتمال برخورد از عقب، چراغ‌های خطر عقب فعال می‌شوند تا راننده عقب از احتمال تصادف مطلع شود. این هشدار با تحلیل داده‌های رادار فعال می‌شود.
ترمز اضطراری کمکی (Emergency Brake Assist):
در مواقعی که موتورسوار به موانع پیش‌رو توجه نمی‌کند، این سامانه نیروی ترمز بیشتری از طریق کالیپر جلو اعمال می‌کند تا از تصادف جلوگیری شود. فعال‌سازی آن تنها زمانی ممکن است که موتورسوار ابتدا کمی ترمز گرفته باشد.
پیش از آن، یک هشدار روی نمایشگر TFT ظاهر می‌شود و همچنین دو ضربه لرزشی روی ترمز عقب برای هشدار به موتورسوار اعمال خواهد شد.