صنعت ساخت و مونتاژ موتورسیکلت در کشور، یکی از صنایع مهم و استراتژیک است. این صنعت، نقش مهمی در حمل و نقل، کاهش مصرف سوخت و آلودگی زیست محیطی، گردشگری، و اقتصاد کشور ایفا می‌کند. در سال های اخیر، با افزایش قیمت ارز و تحریم های اقتصادی، واردات موتورسیکلت‌های مطرح و برند به کشور کاهش یافته است و متاسفانه جای خود را به محصولات کپی و بی‌کیفیت چینی داده است و نقش داخلی سازی صنعت موتورسیکلت فقط در حد استفاده از لاستیک و باتری ایرانی در این محصولات هستیم.
با توجه به افزایش قیمت ارز، فرصتی طلایی برای داخلی سازی صنعت ساخت و مونتاژ موتورسیکلت فراهم آورده است. در نتیجه انجام درست داخلی سازی صنعت ساخت و مونتاژ موتورسیکلت، می‌تواند به کاهش وابستگی کشور به واردات، ایجاد اشتغال، افزایش صادرات، و بهبود کیفیت محصولات امید داشت.
پتروتکس تولیدکننده اکتان و مکمل سوخت نانوتکنولوژی تحت لیسانس کشور آلمان، حامی مالی پلاس‌موتو
داخلی سازی محصولات وارداتی و مونتاژ شده در کشور، یکی از راهکارهای مهم برای توسعه صنعتی و اقتصادی است و در صورت محقق شدن ما شاهد پایین آمدن قیمت نهایی برای مصرف کننده خواهیم بود.
در این مقاله، به بررسی اثرات داخلی سازی محصولات وارداتی و مونتاژ شده توسط سازندگان مطرح در صنعت موتورسیکلت در کشور خواهیم پرداخت.
در ابتدا، به تعریف داخلی سازی و انواع آن می پردازیم. سپس، مزایای داخلی سازی را به طور خلاصه توضیح خواهیم داد. در ادامه، به برخی از چالش های داخلی سازی اشاره خواهیم کرد و در نهایت، نگاهی به میزان داخلی سازی محصولات موتورسیکلت در کشور خواهیم انداخت.
تعریف داخلی سازی
داخلی سازی، فرآیند تولید یک محصول یا قطعه در داخل کشور است. این امر می تواند به صورت تولید کامل محصول یا تولید برخی از قطعات و مونتاژ آن ها در داخل کشور انجام شود.
انواع داخلی سازی
داخلی سازی را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- داخلی سازی کامل: در این نوع داخلی سازی، تمام مراحل تولید یک محصول از جمله طراحی، ساخت، و مونتاژ، در داخل کشور انجام می شود.
- داخلی سازی جزئی: در این نوع داخلی سازی، تنها بخشی از مراحل تولید یک محصول در داخل کشور انجام می شود. به عنوان مثال، ممکن است یک محصول وارداتی تنها با تولید برخی از قطعات در داخل کشور، به صورت داخلی تولید شود.
مزایا داخلی سازی صنعت موتورسیکلت
در حال حاضر، در صنعت موتورسیکلت ایران، حدود ۴۴ کارخانه تولیدی فعالیت می‌کنند. این کارخانه‌ها، سالانه حدود ۵۰۰ هزار دستگاه موتورسیکلت در انواع مختلف، از جمله موتورسیکلت‌های شهری، مسافرتی، آفرود، اسکوتر و برقی تولید می‌شوند.
داخلی سازی در این صنعت بزرگ مزایای متعددی برای کشور، از جمله موارد زیر را به همراه دارد:
- کاهش وابستگی به واردات: داخلی سازی صنعت موتورسیکلت، به کاهش وابستگی کشور به خروج ارز کمک می‌کند. این امر می‌تواند به بهبود امنیت اقتصادی و ثبات آن در کشور منجر شود.
- ایجاد اشتغال: داخلی سازی محصولات وارداتی، می‌تواند منجر به ایجاد اشتغال در کشور شده در نتیجه به کاهش بیکاری و بهبود وضعیت معیشتی مردم کمک کند.
- افزایش صادرات: داخلی سازی در صنعت موتورسیکلت در صورتی که با استانداردهای جهانی انجام شود، منجر به افزایش صادرات می‌شود و در نتیجه آن بهبود تراز تجاری کشور کمک می‌کنید.
- بهبود کیفیت و وفور قطعات یدکی محصولات: اگر این بخش به درستی توسط سازندگان موتوسیکلت در کشور انجام شود، منجر به بهبود کیفیت محصولات و افزایش قطعات یدکی موتورسیلکت‌های وارداتی و مونتاژ شده شود. در نتیجخ این امر می تواند قیمت لوازم یدکی را کاهش و رضایت مصرف کنندگان را افزایش دهد.
چالش های داخلی سازی
داخلی سازی محصولات وارداتی و مونتاژ شده، چالش هایی نیز دارد. از جمله این چالش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیاز به سرمایه گذاری: داخلی سازی محصولات وارداتی، نیاز به سرمایه گذاری دارد. این امر می تواند برای برخی از شرکت ها، چالش برانگیز باشد.
- نیاز به دانش و فناوری: داخلی سازی محصولات وارداتی، نیاز به دانش و فناوری دارد. این امر می تواند برای برخی از کشورها، چالش برانگیز باشد.
- رقابت با محصولات خارجی: محصولات داخلی، باید از کیفیت و قیمت مناسبی برخوردار باشند تا بتوانند در برابر محصولات خارجی رقابت کنند.
وضعیت داخلی سازی صنعت موتورسیکلت در کشور
با نگاهی به اسناد منتشر شده برخی ار مونتاژکاران موتورسیکلت در کشور میزان داخلی سازی محصولات توسن محرکه شرق 35 درصد و میزان داخلی سازی محصولات نیرو موتور در محصولات گلکسی یا SYM نهایتا 20 درصد را شاهد هستیم و همچنین طبق اسناد و مدارک دیگری که به دستمان در پایگاه خبری و تحلیلی پلاس موتو رسیده میزان داخلی سازی محصولات برند یاماها توسط نیروموتور این میزان به 15.5 درصد هم نمی‌رسد که به این نتیجه خواهیم رسید که مونتاژ کنندگان راحت ترین راه یعنی واردات را در پیش گرفته و اگر سازندگان داخلی لاستیک و باتری را در داخل کشور تولید نمی‌کردند همین میزان داخلی سازی را شاهد نبودیم. متاسفانه این صنعت همان راه اشتباه صنعت خودرو را در کشور در حال طی کردن است و در آینده امیدی به خودکفایی در این حوزه نخواهیم بود.
با توجه به اینکه داخلی سازی محصولات وارداتی و مونتاژ شده، یک راهکار مهم برای توسعه صنعتی و اقتصادی کشور است از مسئولین مربوطه در وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) با توجه بیشتری به این صنعت داشته باشد تا شاهد آجرهای کجی که در صنعت خودرو گذاشته شده در حوزه تولید موتورسیکلت نباشیم. قطعت رعایت این امر مزایای متعددی برای کشور، از جمله کاهش وابستگی به واردات، ایجاد اشتغال، افزایش صادرات، و بهبود کیفیت محصولات را در کنار کاهش قیمتها و خروج ارز به همراه دارد. با این حال، داخلی‌سازی چالش‌هایی زیادی داشته که باید مورد توجه مدیران و صنعتگران قرار گیرد.
جدای از قیمت نسبتا بالای اون مخصوصا اگه جهانی مقایسه کنیم جهت تامین قطعه بجز موتورهای طرح که با اصل یکی هستند مثل ویو و کلیک یا هوندا ۱۲۵ سی دی ای اکثریت موتورها مشکل تامین قطعه دارند پس ایراد اختصاصی حساب نمیشه.به امید ورود بیشتر موتورهای استاندارد و برند به ایران.