آب بندی فقط در خودروهای صفر وجود ندارد بلکه برای تمام وسایل نقلیه دارای انجین مثل کامیون‌های کشنده، قایق، موتورسیکلت و … باید رعایت شود. بطوری که تمامی قطعاتی که در این وسایل متحرک با هم ارتباط فیزیکی دارند و با هم اصطکاک دارند، باید در زمان نو بودن (صفر کیلومتر بودن) رعایت شود. از آنجا که وب سایت پلاس موتو در حوزه موتورسیکلت فعالیت می‌کند قصد داریم نحوه صحیح آب بندی موتور سیکلت که شامل مراحل مهمی هستند را به دارندگان این وسیله نقلیه آموزش دهیم.
اصولا برای بالارفتن عمر موتورسیکلتی که بصورت صفرکیلومتر یا آکبند خریداری کرده‌اید، باید یک سری کار قبل از استفاده انجام دهید. یکی از این مراحل که معمولا در موتورسیکلت‌های صفر کیلومتر انجام می‌شود، آب بندی موتور و آچارکشی آن است.
پتروتکس تولیدکننده اکتان و مکمل سوخت نانوتکنولوژی تحت لیسانس کشور آلمان، حامی مالی پلاس‌موتو
وسایل نقلیه صفرکیلومتر، متشکل از هزاران قطعه هستن که برای مدت زمانی نسبتاً طولانی باید به طور همزمان در کنار هم کار کنند. از آنجایی که این قطعات هنوز در کنار هم استفاده نشده‌اند، بنابراین طی کردن چند صد کیلومتر اولیه در وسایل نقلیه بسیار مهم است. در نتیجه بهتر است برای هماهنگی بهتر و بهینه‌تر اجزای موتورسیکلت صفر، آب بندی آنرا را بدرستی انجام دهید.
چرا آب بندی موتور سیکلت مهم است؟
قطعات تولید شده در انجین و دیگر اجزای موتور سیکلت، با وجود ظاهری صاف، باز هم دارای ناهمواری‌های میکروسکوپی هستند. در واقع این ناهمواری ها در صورت آب بندی صحیح و استفاده درست از موتور سیکلت، در طی کردن مسافت‌های 500 تا 1000 کیلومتر اولیه برطرف می شوند و در نهایت اصطکاک قطعات کاهش و به حداقل خود می‌رسد.
آب بندی قطعات موتور یعنی اینکه قطعات به صورت دقیق کنار هم قرار بگیرند و با هم مَچ شوند، قطعات شکل درستی پیدا کنند یعنی اینکه قطعات داخل انجین همگی باهم ست شوند و هیچ درز اضافه ای بین قطعات وجود نداشته باشد. یا فشار اضافه ای به قطعه یا چرخ دنده ای وارد نشود و قطعات با فاصله مناسب در کنار یکدیگر قرار بگیرند.
شاید خود فکر کنید امروزه همه قطعات تولیدشده به صورت کامپیوتری هستند و مثل قدیم دیگر از روشهای سنتی مثل ریخته‌گری به وجود نمی‌آیند. دلیلش این است که تا زمانی که این قطعات در کنار هم به حرکت در نیایند و با هم سایش انجام ندهند به بهترین حالت خود نمی‌رسند.
درست است که قطعات به صورت پیشرفته تولید می‌شوند اما هنوز یک سری ناهمواری‌ها و براده‌های خیلی کوچکی روی این قطعات وجود دارد که با کار کردن موتور و سایش این قطعات با یکدیگر این ناهمواری های میکروسکوپی و بسیار کوچک از بین می روند.
اهمیت سرویس های اولیه موتورسیکلت و آچار کشی
آچارکشی به طور کلی شامل تمامی بخش‌های مختلفی از یک موتورسیکلت که از اتصالات مختلفی مثل پیچ و مهره استفاده می‌شود انجام می‌شود. این عمل به منظور بررسی شل یا سفت بودن وضعیت پیچ و مهره‌ها و همچنین سفت کردن پیچ‌های شل، به ویژه در وسایل نقلیه، انجام می‌شود.
بنابراین، در بخشی از دوره آب بندی و پس از طی کردن مسافتی، آچارکشی اجزای مختلف موتورسیکلت جزو مهم‌ترین موارد خواهد بود، که در سرویس‌های اولیه موتورسیکلت دیده می‌شود و رعایت همین امر ساده باعث شده که قطعات در طول عمر خود دچار اشکال یا خرابی نشوند.
روش صحیح آب بندی موتور سیکلت در کارخانه
بعد از مونتاژ قطعات موتورسیکلت در کارخانه، شرکت تولید کننده یک روغن مرغوب و با کیفیت در انجین موتور می‌ریزد زیرا اولین استارت یک انجین نیازمند یک روغن دارای کیفیت بالا است که به خوبی بتواند اصطکاک اولیه بین قطعات را به حداقل برساند. زمانی که برای اولین بار انجین در کارخانه شروع به کار می‌کند، می‌بایستی حدود ۱ دقیقه در حالت عادی و دور موتور زیر 1000 (در اصطلاح بصورت درجا) کارکند تا کلیه قطعات داخلی به صورت کامل روغن کاری شوند.
سپس اپراتور به آرامی با افزایش گاز، میزان سوخت و دور موتور را از ۱۰۰۰rpm تا حداکثر ۲۵۰۰rpm می‌رساند و با افزایش فشار روغن ذرات بسیار ریزی که در لحظه اول استارت اولیه انجین بر اثر سایش از قطعات جدا شده‌اند در سطح روغن به حرکت در آیند. سپس انجین را در حالت عادی تا ۳ دقیقه در خط تولید کارخانه رها می‌کنند.
نکته مهمی که در زمان آب بندی موتور در کارخانه باید رعایت شود این است که نباید دسته گاز به آخر برسد و یا دور موتور از حد مجاز آن فراتر رود.
نحوه صحیح آب بندی موتور سیکلت خارج از کارخانه
بصورت کلی آب بندی موتور سیکلت خارج از کارخانه به روشهای مختلفی انجام می‌شود که نسبت به تکنولوژی ساخت آن متفاوت است.
مرحله اول آب بندی موتور سیکلت – تا 300 کیلومتر
در مرحله اول آب بندی که عملیات صالی آب بندی هر موتور سیکلت انجام می‌شود باید در حدود بازه ۰ تا ۳۰۰ کیلومتر اول آن صورت گیرد. این موضوع بقدری حیاتی است که تعین کننده عمر انجین و عملکرد صحیح آن در آینده را این مرحله اول مشخص می‌باشد.
رعایت این موارد در حدود بازه 300 کیلومتر اولیه الزامی است:
- مطالعه دفترچه راهنما
- رانندگی ملایم و عدم فشار به پیشرانه و ترمزها
- تعویض روغن موتور تا حدود 300 کیلومتر
- انجام آچارکشی اولیه و بازدید از قطعات مکانیکی و اطمینان از صحت عملکرد آنها
در مرحله اول نبایستی دمای انجین بالا رود و به آن فشار وارد گردد و دور موتور از حد معینی فراتر رود اما افزایش سرعت تدریجی با تعویض دنده آرام هیچ گونه مشکلی ندارد.
یعنی اگر دور موتور بر روی 5000 دور در دقیقه و شما در دنده 5 یا 4 باشید و سرعت موتورسیکلت شما ۱۰۰ کیلومتر در ساعت باشد هیچ گونه مشکلی وجود ندارد. در زمان آب بندی مرحله اول که مربوط به انجین است دور موتور اهمیت دارد بعد از آن با افزایش دور موتور، سرعت نیز افزایش می یابد و عملکرد ترمزها، سیستم سوخت، سوپاپ ها، پمپ روغن، شاتون و میل لینگ در مرحله حساسی هستند.
مرحله دوم آب بندی موتور سیکلت – مرحله ریسک
در مرحله دوم آب بندی که بسته به تکنولوژی ساخت انجین کمی متفاوت است تقریبا از ۸۰۰ تا ۱۶۰۰ کیلومتر ادامه دارد که با نام مرحله ریسک معرفی می‌گردد. زیرا در این مرحله هرگونه ایراد احتمالی انجین موتورسیکلت نمایان خواهد شد.
اگر ایرادی در مرحله اول به وجود آمده باشد در مرحله دوم نمایان می‌گردد. بنابراین در زمان آب بندی به انجین موتورسیکلت فشار وارد نکرده و تا ۱۶۰۰ کیلومتر حداقل ۳ بار تعویض روغن داشته باشید چراکه عمر انجین شما به روغن خیلی مربوط است.
مرحله سوم آب بندی موتور سیکلت – مرحله اطمینان
عبور از این مرحله و طی کردن بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر مرحله اطمینان نامیده می‌شود و عملکرد انجین و قطعات دیگر در این میزان کارکرد به ثبات رسیده است و شما می‌توانید حداکثر قدرت و سرعت را از موتورسیکلت خود بعد از آب بندی استاندارد اولیه انتظار داشته باشید.
روشهای صحیح آب بندی موتورسیکلت
روش اول – روش استاندارد آببندی موتور
تقریبا تمامی سازندگان خودرو و موتورسیکلت توصیه می‌کنند که در 1000 کیلومتر اول، باید از دور بالا و گاز دادن کامل خودداری کنید و پس از طی کردن همین میزان کارکرد مجددا روغن را تعویض نمایید.
- در زمان آب بندی موتور بعد از شروع حرکت، از توقف های ناگهانی (مگر در مواقع لزوم) خودداری کنید.
- در هوای سرد، دور موتور را بالا نبرید و پس از گرم شدن پیشرانه، شروع به حرکت نمایید.
- قبل از حرکت اجازه دهید انجین کمی در جا کار کرده و به دمای کاری مناسب خود نزدیک شود.
- زمان حرکت میان دور پایین و بالای موتور به صورت متعادل حرکت کنید، زیرا دور بالا در فواصل کوتاه یا حرکت با دور پایین در مدت زمان زیاد منجر به آسیب و کاهش عملکرد موتورسیکلت می گردد.
روش دوم – روش گرم آببندی موتور
در این روش بهتر است در 1000 کیلومتر اول ابتدایی موتور سیکلت صفر کیلومتر خود در یک پیست اتومبیلرانی برده و در آنجا عمل آبندی موتورسیکلت خود را انجام دهید. اصولا حرکت در بزرگراه و مسیرهای ممتد باعث شوده تا دور موتور در انجین در محدوده ثابتی قرار گیرد و شما همواره با یک سرعت ثابت حرکت کنید، در حالی که برای آببندی موتورسیکلت باید به طور مرتب دور موتور را نوسان دهید و هرگز با یک دور کم و یا زیاد، در مدت زمان طولانی حرکت نمایید.
متخصصان و رانندگان حرفه‌ای در 1000 کیلومتر اول توصیه می‌کنند از روغنی با درجه 40W-10 SAE استفاده کنید حتی اگر از نوع روغن موتور سیکلت جدید خود آگاهی ندارید، بهتر است روغن و فیلتر آن را در بازه 300 و 1000 دومرتبه تعویض کنید.
موارد مهمی که باید در طول دوره آببندی موتور سیکلت خود رعایت کنید
همواره در بازه 0 تا 1500 کیلومتر اولیه قبل از سوار شدن بصورت منظم سطح روغن انجین موتور خود را چک کنید سپس آنرا روشن و اجازه دهید تا پیشرانه گرم شود و به دمای مطلوب برسد.
برای شروع کار آببندی موتور، بیشتر سعی کنید در مسیرهای کم ترافیک حرکت کنید تا در فاصله 50 کیلومتر، همواره با دور موتور بازی کنید تا نوسان داشته باشد.
مثلا برای موتور سیکلت هایی که حداکثر 15000 دور در دقیقه دارند، باید بین 4500 تا 7500 دور در دقیقه نوسان داشته باشند.
پس از طی کردن 10 تا 15 کیلومتر حرکت، موتور سیکلت را متوقف کنید و آنرا خاموش کنید سپس بعد از 20 دقیقه استراحت دوباره آن را روشن کنید. در این حالت دور موتور باید بین 4500 تا 8500 دور در دقیقه نوسان داشته باشد.
تا جای ممکن، سعی کنید از ترمز موتور سیکلت خود بصورت مستمر استفاده کنید. این کار را به طور مرتب انجام داده و در هر بار دور موتور پیشرانه خود را 1000 دور بر دقیقه افزایش دهید.
بهتر است روغن موتور را به ترتیب در 200 کیلومتر، 1000 و 1500 کیلومتر اولیه بعد از حرکت تعویض نمایند. البته انجام این کار ممکنه پر هزینه باشد اما در حالت کلی سلامت پیشرانه موتورسیکلت خود را پس از آببندی گارانتی خواهید کرد. و به این نکته مهم توجه داشته باشید که پس از 1000 کیلومتر اگر موتورسیکلت شما فیلتر روغن دارد پس از طی کردن این مسافت حتما فیلتر آن را تعویض نمایید.
روغن تعویض شده را از نظر بقایای فلزی بررسی کنید البته وجود فلز در روغن به دلیل سایش قطعات داخل موتور می باشد و جای هیچ گونه نگرانی نیست.
پس از 500 مایل حرکت اولیه می توان با موتورسیکلت جدید در بزرگراه ها و خیابان ها حرکت نمود.
پس از 1500 مایل حرکت، دوباره روغن موتور و فیلتر خود را عوض کنید. در این حالت می توانید از روغن موتورهای معدنی یا روغن موتورهای مصنوعی با کیفیت و متناسب با مدل موتورسیکلت و شرایط آب و هوایی محل زندگی خود استفاده نمایید.
پس از 1500 مایل حرکت و تعویض روغن، موتورسیکلت شما آب بندی شده و می توانید آزادانه حرکت نمایید.
ایشالا که تو کارت موفق باشی محمد حسین