یکی از رایج ترین دوشاخ در سیستم تعلیق جلو موتورسیکلت نوعی کمک فنر بنام کمک فنر تلسکوپی معمولی (Conventional) است که از دو کمک فنر تلسکوپی سوار شده روی دوشاخ جلوی موتور سیکلت تشکیل شده است می‌باشد. البته این نوع کمک فنر یک مدل دیگری نیز بنام کمک فنر تلسکوپی معکوس وجود دارد که در مقاله ای بصورت جداگانه در مورد مزایا و معایب آن در پلاس موتو صحبت خواهیم کرد.
فهرست مقاله
پتروتکس تولیدکننده اکتان و مکمل سوخت نانوتکنولوژی تحت لیسانس کشور آلمان، حامی مالی پلاس‌موتو
دو شاخ جلو موتورسیکلت چیست؟
دو شاخ جلو موتورسیکلت همانند دیگر اصطلاحات فنی موتورسیکلت مثل ترمز ABS موتور و … در زبان انگلیسی به عنوان “fork” (چنگال) یا “front fork” شناخته می‌شود. وظیفه متصل کردن چرخ و اکسل جلو با شاسی موتورسیکلت را برعهده دارد. امروزه در موتورسیکلت‌ها نقش دو شاخ جلو علاوه بر اتصال، سیستم تعلیق (فنربندی) جلو موتورسیکلت را بر عهده دارد.
نقشی که سیستم تعلیق علاوه بر جذب ضربات دارد فراهم کردن راحتی سرنشینان موتورسیکلت است، همچنین یک نقش مهم تری نیز در چسباندن چرخ‌ها بصورت پیوسته به سطح زمین با کمک وزن موتور و راکب و تامین اصطکاک لازم برای چرخ‌های موتورسیکلت در شرایطی نظیر حرکت در پستی و بلندی، پیچ‌ها، شتاب گیری و ترمزگیری دارد.
کمک فنر تلسکوپی معمولی چیست؟
کمک فنر تلسکوپی معمولی از دو لوله فولادی که می‌توانند درون یک دیگر حرکت کنند و کوتاه و بلند شوند بطوریکه یکی باریکتر و دیگری قطورتر با کمک یک فنر (کویل فنری) و جاذب انرژی که به آن دمپر نیز می‌گوییند و عموما از روغن است تشکیل شده است.
کمک فنر تلسکوپی – Telescopic Shock Absorber
این کمک فنر مدل خاصی از کمک فنرهای روغنی است، در هنگام خروج روغن از پیستون، روغن از سوراخ های بزرگتری خارج می شود و در این هنگام مقاومت کمتر است ولی موقع بازشدن کمک فنر روغن باید از سوراخ های کوچکتری عبور کند، پس با مقاومت بیشتری مواجه هستیم. در این نوع کمک فنر، جمع شدن به آسانی انجام می شود تا ضربه در همان ابتدا خوب جذب می شود ولی هنگام بازشدن از خود مقاومت زیادی نشان می دهند تا نوسانات را از بین ببرد.
این دو لوله فولادی بطوریکه اگر لوله باریک تر در بالا قرار گرفته باشد و متصل به یوغ (بست سه تایی زیر فرمان) و لوله قطور تر در پایین باشد و متصل به محور چرخ، به آن کمک فنر معمولی می‌گویند و قدیمی‌تر است و امروزه مدل معکوس آن تقریبا جای آنرا گرفته است.
نحوه نصب و عملکرد کمک فنر تلسکوپی معمولی
یکی از دلایل محبوبیت این سیستم نصب و به کارگیری خیلی ساده آن است که شامل لوله‌های هیدرولیکی بلند با فنرهای سیمی که در داخل لوله‌های ذکر شده نصب شده‌اند می‌باشد.
قسمت بالای این کمک فنرها به صورت T شکل به شاسی موتورسیکلت متصل بوده و در سمت مقابل به محور چرخ جلو متصل می‌باشد. البته قسمت پایینی بدنه کمک فنر تلسکوپی در صورت وجود چاله یا ناهمواری در جاده به سمت لوله‌های کمک فنر و در جهت بالا و پایین میلغزد و ارتعاشات را جذب می‌کند. داخل این لوله‌ها با کمک روغن مخصوص کمک فنر پُر شده تا عملیات جذب ضربه در بهنرم ترین ترین حالت انجام شود.
مهمترین علائم خرابی کمک‌فنر تلسکوپی
با توجه به این که کمک فنر به صورت مداوم در معرض فشار وزن موتورسیکلت و ضربه های ناشی از حرکت آن روی سطوح ناهموار قرار دارد، بین قطعاتی قرار می‌گیرد که احتمال استهلاک بالایی دارند و عمر مفید مشخصی دارند.
برخی از نشانه‌های خرابی کمک فنر تلسکوپی معمولی به شرح زیر است و بهتر است برای تشخیص دقیقتر به یک تعمیرکار ماهر و متخصص مراجععه نمایید زیرا برخی از این ایرادات ممکن است متعلق به اجزای دیگر سیستم تعلیق و چرخ باشد.
- نشت و خروج روغن به صورت قابل مشاهده از کمک فنر
- نوسان و ارتعاش غیرمعمول و بی‌منطق موتورسیکلت در جاده‌های ناهموار
- مشکل در پیچیدن موتورسیکلت در پیچ‌ها به گونه‌ای که کنترل موتورسیکلت برای راننده سخت شود
- ضربه شدید به جلو یا به اصطلاح «کله کردن» و شیرجه رفتن موتورسیکلت در ترمزهای ناگهانی
- شنیدن صداهای غیرمعمول و بیش از حد از سیستم تعلیق هنگام شتاب‌گیری، ترمز کردن و یا عبور از سطوح ناهموار جاده
- فرسودگی زودرس تایرها به طرزی که سایش و خراشیدگی آن ها ظاهر شود، که می‌تواند نشانه نقص در عملکرد کمک‌فنرها باشد
- نوسان و بالاپایین رفتن بی‌دلیل چرخ‌ها روی جاده، که به آن «رقصیدن چرخ» می‌گویند.
- لرزش در چرخ‌های جلو هنگام حرکت نرم و آرام
- کشیده شدن موتورسیکلت به یک سمت هنگام رانندگی در جاده‌های مستقیم و بدون پیچ و خم